31 mahalleye sahip olan ve Ereğli Demir-Çelik Fabrikaları T.A.Ş. (Erdemir) dışında 15 ağır sanayi kuruluşuna ev sahipliği yapan Karadeniz Ereğli, ülke genelindeki tüm ilçeler içinde en çok araç sayısına sahip olan ilçe konumunda. Erdemir sayesinde, kişi başına düşen gelir düzeyi bakımından da üst sıralarda bulunan Ereğli, bu istatistiklere rağmen özellikle son on yıl içinde karşılaştığı ekonomik çıkmazla  mücadele ediyor.

Erdemir’in özelleştirildiği yıldan bu yana, gençlerin istihdam olanaklarından fazla yararlanamadığı, bununla birlikte de büyük umutlarla açılan Tersaneler Bölgesi’nin kısa bir süre içinde yok olmayla yüz yüze gelmesi, bu gerilemenin baş sebeplerinden biri olarak gösteriliyor. 

Kırsal bölgelerinde yaşayan yaklaşık 65 bin insanın da tarımsal faaliyetlerini eskiye oranla daha zorlu koşullar ve yokluklar içinde sürdürmek zorunda kaldığı kent genelinde yoğun bir dış göç yaşanıyor. Son yıllarda birçok memleket gencinin iş bulma ve geçimini sağlama kaygısı ile başka kentlere göç etmesi, Karadeniz Ereğli’nin yine aynı dönemler içinde en çok dış göç veren kentler arasında başlarda gelmesine neden oldu. 

Erdemir’in işletmeye açıldığı yıl  olan 1965’e  kadar sıradan bir balıkçı  kasabası olan ancak o yıldan sonra Türkiye’nin en önemli entegre demir çelik tesisine ev sahipliği yapmasıyla birlikte ağır sanayinin başkenti  haline gelen Karadeniz Ereğli’de, bu fabrika dışında çalışan kesimin maddi yoksunluklarla karşı karşıya kalması, 2000’li yılların başlamasıyla birlikte, atadan kalma esnaflık yapan birçok işyeri sahibinin kepenk kapatmak zorunda kalması, bir dönemin ilçe piyasasına  büyük katkı yapan sac tüccarlarının da bir bir iflas etmesiyle birlikte önemli iş sektörleri yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. 
 

Kısa sayılabilecek bir zaman dilimi öncesinde Batı Karadeniz’in il olması gereken ilçelerinden biri olarak kabul edilen ve bu konudaki girişimleri bundan önceki hükümetler döneminde siyasi engellere takılan Karadeniz Ereğli’yi içinde bulunduğu bu ekonomik çıkmazdan kurtarabilmek adına çeşitli fikirler üretiliyor. Siyasi çevrelerde genel kanı, ülkede Erdemir’in sac üretimine paralel yan sanayi tesislerinin artırılması, böylelikle de sac ticaretinin geliştirilmesi, Organize Sanayi Bölgesi’nin (OSB) kente daha fazla katkı sağlaması, Zonguldak ve Ereğli denildiğinde ilk akla gelen iş sektörü olan madenciliğin eski günlerine geri döndürülmesi noktasında Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) ihtiyacı olan işçi açığının giderilerek kuruma işçi alınması, bunların ötesinde de Zonguldak ve dolayısıyla da Ereğli’nin üst düzeyde  teşviklerden yararlanmasını sağlayacak düzenlemelerin yapılmasının şart olduğu.

Herkül Dergisi olarak, 90’lı yıllara kadar Batı Karadeniz Bölgesi’nin ekonomik açıdan en güçlü şe lerinden biri olan Karadeniz Ereğli’nin yeniden o eski günlerine dönebilmesi için yapılması ge rekenlerin neler olduğu konusunu ele aldık. Bu konunun direkt muhatabı olan siyasiler başta olmak üzere toplumun hemen her kesiminin düşüncelerini alarak okurlarımıza yansıtmaya çalıştık. Bu çalışmayı yaparken de düşüncelerine kulak verdiğimiz ilk isimler, 7 Haziran Genel Seçimleri öncesinde kent seçmeninden oy isteyen ve sandık sonuçlarıyla göreve seçilip Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde halkı temsil etme yetkisini alan Zonguldak Milletvekilleri ile kentin Belediye Başkanı oldu. Seçim öncesinde de Ereğli’nin, karşı karşıya geldiği sıkıntı ve sorunların çözümü için ortaya koydukları düşünceleri sıkça yenileyen Zonguldak Milletvekillerine ve Belediye Başkanı Hüseyin Uysal’a bu kez “Karadeniz Ereğli nereye gidiyor?”, sorusunu yönelttik ve kendilerinden şu yanıtları aldık:

Hüseyin ÖZBAKIR
Adalet ve Kalkınma Partisi 
Zonguldak Milletvekili

“Teşviklerden Yararlanmalıyız”

“Tüm Türkiye gibi Ereğli de, son on üç yılda  AK Parti iktidarı ile çok şey kazandı. Ereğli’nin kalkınması ve sorunlarının çözümünde mesafe kat edilebilmesi yönünde büyük mücadeleler verildi. Bundan  sonraki temel görevlerimizden biri öncelikle yapımı devam eden yollarımızı tamamlamak sonra da TTK ve 2B ile ilgili çalışmalarımızı nihayete erdirmektir. Sözlerimizin arkasındayız.  Karadeniz Ereğli için çalışacağız. AK Parti milletvekilleri olarak bizler Ereğli’nin sorunlarının çözümü için gerekirse  Cumhurbaşkanı’ na gideceğiz. Sadece Zonguldak için değil Karadeniz Ereğli için bir şeyler yapmak adına da gerekenleri yapacağız. 

Partiler üstü olacağız. Zonguldak gibi Karadeniz Ereğli de TTK'ya bağlı durumda. TTK'ya alternatif destek olarak teşvik getirmemiz lazım. Tek başına TTK  ne Zonguldak’ı ne Karadeniz Ereğli’yi kurtarır. Bu sebeple de diğer sektörlerin önünün açılması adına teşvikte 5. Bölge imkanlarından faydalanmamız için elimizden geleni yapacağız. Zonguldak'ın ve  Karadeniz Ereğli’nin TTK'ya bağımlılıktan kurtarılması gerekiyor. Bunun da yolu teşvikten geçiyor. TTK’ ya değil 3 bin, 5 bin kişi alınsa bile bu işçi alımı kentin ve bölgenin sorunları için yeterli olmayacaktır. Çocuklarımız okuyor; o çocukların hepsinin madende çalışma ihtimali yok. Karadeniz Ereğli’de göç var, işsizlik var. Teşvikler konusunda yerleşim birimleri 6 bölgeye ayrılıyor. Biz Zonguldak olarak 3. Bölge’deyiz. Bartın, 4. Bölge’de… Sanayi bölgesi kurduğumuzda biz 4, Bartın 5 oluyor. 3. Bölge’deki bir bölgeye bir işadamı  yatırım yaparsa primlerini ve vergisini yüksek ödüyor. Onun için de yatırımcı işadamları Bartın, Düzce gibi 4. veya 5. Bölgelere yatırımlarını yapıyor; çünkü daha az vergi, daha az SGK primi ödüyor. Biz bu teşviklerden daha fazla yararlanabilirsek kuracağımız sanayi bölgeleri de otomatik olarak 5'e inecek, bölgemiz yatırım çekecek. Yatırımcıları davet etmemize de gerek kalmayacak. Göç sorunu da çözülmüş olacak. Bartın 6. OSB'sini açıyor. Karadeniz Ereğli'de ise bir OSB var. Teşviklerden yararlandığımızda bu sayı da artmış olacak.” 

Faruk ÇATUROĞLU:
Adalet ve Kalkınma Partisi 
Zonguldak Milletvekili

“Önceliğimiz Tersaneler  Bölgesi ve OSB”

“Karadeniz Ereğli denildiği zaman karşımıza gelen temel sorunların başında yollar geliyor. Biz de AK Parti olarak yollarda yaşanan sorunların çözümünü kısa sürede sağlayarak hizmete girmeleri adına çalışmalarımızı yürütüyoruz. Devrek-Ereğli yolu ve Alaplı girişi konusunda sorunların takipçisiyiz. Ne gerekiyorsa yapılacak. Bölgemizin sorunlarını çok iyi biliyoruz. Gerek tersanelerde yaşanan sorunları gerekse de Organize Sanayi Bölgeleri’ndeki ihtiyaçları… Bu ihtiyaçları giderecek kadrolara sahibiz. Tersaneleri Ereğli’ye AK Parti kazandırdı.  AK Parti'den önce  burada tersane mi vardı? Biz bu tersanelerin bölgemize kazandırılması için mücadele verdik; dolayısıyla da o bölgenin eski günlerine dönmesi, daha da büyümesi için elimizden gelen gayreti göstereceğiz. Gerek tersaneler, gerekse OSB'ler bizim gözbebeğimiz. İstihdamın gerçekleştirileceği alanlar... Bu işyerlerine yönelik her türlü çalışma ve çözüme dönük gayretlerimizi göstereceğiz.” 

Şerafettin TURPCU
Cumhuriyet Halk Partisi
Zonguldak Milletvekili

“Dış göçün önüne geçilmeli” 

“Karadeniz Ereğli’nin ekonomisi çöktü. AKP Hükümeti’nin yaptığı çalışmalardan dolayı hem Türkiye hem de Zonguldak gerilmiş bir tef gibi... Ülkemiz, Zonguldak ve Karadeniz Ereğli Cumhuriyet kazanımlarının tamamını kaybetmek üzere. CHP iktidarında işsizliği yok ederek Zonguldak’ı ayağa kaldıracağımıza inanıyorum. AKP Hükümeti TTK’yı kapatma kararı aldı. Bu noktada çalışmalar yürütüldüğünü biliyoruz. TTK’nın ayağa kaldırılması için kurumu 14 bin 500 norm kadroya ulaştırmamız gerekiyor. AKP  ülkede olduğu gibi Zonguldak’ta da bazı yolları yaptı ama bunun dışında Zonguldak’ta hiçbir şey yapmadı. Önemli ocaklar bile iş güvenliği bahanesiyle üretimlerini durdurdu. Zonguldak, Çaycuma, Karadeniz Ereğli ve Alaplı göç veriyor. İl genelinde 150 bin emekli, 125 bin çalışanımız var. 
 

Zonguldak göçlerle büyümüştü, bugünlerde göçlerle yok oluyor. Yapılması gereken ilk işlerden biri de taşeron işçilerinin daimi işçi yapılması ve asgari ücretin en az bin 500 lira düzeyine yükseltilmesi. Bu bölgenin kaderi değişmeli. AKP Hükümeti bu bölgeye çivi bile çakmadı. 13 yıl önceki Karadeniz Ereğli’nin durumu elbette bundan daha iyiydi. Yöremiz Maden İşletmeleri, TTK ve Erdemir ile ayakta duruyordu. Fakat her yönüyle bizi geriye götüren AKP bugün TTK’yı da küçülttü. Kurumdaki işçi sayısı ilk defa 9 binlere düştü. Kurumu yeniden büyütmek için mutlaka gerekli sayıda işçi alımı yapılmalı.”

Ünal DEMİRTAŞ
Cumhuriyet Halk Partisi
Zonguldak Milletvekili

“İşsizliği çözmek lazım” 

“AK Parti'nin 13 yıllık devletleşen bir iktidarı var. Bu iktidar hoyratça yasaları çiğneyerek, kamu imkanlarını kullanarak kendi lehlerine bir durum oluşturdu. CHP olarak iktidarın bir ucundan tuttuğumuzda bu sorunları adım adım çözeceğiz. Karadeniz Ereğli ve köylerinde işsizlik ön plana çıkmış durumda. İşsizliği çözmek lazım. Bu da tersaneleri tekrar canlandırmaktan, TTK’ya işçi almaktan geçiyor. Biz iktidara geldiğimizde bu sorunların hepsini çözeceğiz. Tersane işçilerimizin yeniden işe başlaması için elimizden ne geliyorsa yapacağız. TTK’da 14 bin norm kadro var ama kurumda 9 bin kişi çalışıyor. Bu 5 bin işçi açığını kapatacağız. Burada Kaptaşlı da çalışacak, Topallılılar da çalışacak, Toyfanlılar da çalışacak, Kurtlarlılar da çalışacak. Her kesimden arkadaşımız iş bulmalı. Her zaman çalışandan, üretenden yana olunmalı. Çalışarak, üreterek ve hakça paylaşarak Ereğli’yi   daha iyi noktalara götürebiliriz. 2011’de AK Parti’nin 24. Dönem Milletveklili Özcan Ulupınar TTK’ya 3 bin işçi alınacağını söyledi. Dört yılda üç işçi bile alamadılar. Aynı zamanda TTK Genel Müdürü, Enerji Bakanı Taner Yıldız’a üç yıldır üst üste 3 bin 200 açık olduğunu belirterek işçi alınmasını istedi ancak Enerji Bakanı bu öneriyi kabul etmedi. O işçiler alınmış olsaydı bugün hem TTK daha iyi noktada olur hem de istihdam sorununun hiç değilse bir kısmı çözülebilirdi. Köylerde durumumuz daha  da vahim. Emekçi kadınlarımız, askerdeki çocuklarına harçlık göndermek, okullardaki çocuklarının eğitimini sağlamak ve aile bütçelerine katkıda bulunmak için bahçelerinde yetiştirdikleri ürünleri satmak suretiyle ekonomiye katkı sağlıyor. Büyük bölümü emekli eşi, asgari ücretli annelerinden oluşuyor. Onların da sıkıntıları çok fazla. Emeklilerimiz ve asgari ücretlimizin yaşam koşullarını iyileştirerek, işsizlerimiz için iş bularak ticaretlerini yapan köylülerimizi rahatlatmamız gerekiyor.”

Zeki ÇAKAN
Milliyetçi Hareket Partisi
Zonguldak Milletvekili

“En önemli sorun TTK” 

“En önemli sorun TTK. Bugün böyle giderse TTK kapanacak. Hatta ve hatta özelleştirilecek… HEMA A.Ş  başta olmak üzere rödavans ile verilen işletmelerin zamanında yapılan protokol gereğince karşılığı olmayan, işveren tarafından daha fazla ücret ödenmesi gereken bazı olumlu düşünceler hasıl olmuşken, o taşeron sahipleri, o kömür ocaklarını alan insanlar çağırılsa, o günün şartlarına göre bir anlaşma yapılsa birçok sıkıntı da aşılacak. Bu kanunla birlikte işletme sahiplerinin üzerine biraz yük bindi. Rödavansçılar da çağrılmalı, toplantılar yapılmalı. Kanundan dolayı durum değişikliği yapılmalı. İşvereni mağdur etmeyecek, işçiyi de işinden etmeyecek bir düzenleme yapılmalı. Bir gün değil, bir saatlik iş bu. Bu işçiler neden çıkarılıyor. Bu kömür ocakları kapatılsın, diye. Bugün sac ticareti yapanlar, kamyonculuk yapanlar nerede? Karadeniz Ereğli ve Alaplı yararlanıyordu bu işlerden. Bugün OSB, küçük sanayi, yan sanayi, gemi ticaretinin dört dörtlük  yerine getirilebilmesi, gemi yapımıyla ilgili tersanelerde üretilen sacın gemide kullanılması için bile bölüm oluşmuştu. Orada üretilen sac, sobasından gemisine kullanılsa, yan sanayiye belirli ölçüde yardımcı olunsa, iç bünyeye ayrıcalık tanınsa o zaman birçok şey iyileşir. Yoksa rekabet imkanı yok. Artı burada üretilenin en ufak katkısı yok. Sanayicimizin dertlerinin dinlenmesi gerekiyor. Üretiminden, taşımacılığından, fakültesinden… kısacası ekonomik yönden kimlere ne  görevler düşüyorsa o görevler eksiksiz olarak yapılmalı.” 

Hüseyin UYSAL
Karadeniz Ereğli
Belediye Başkanı

“Ortak ses çıkmalı” 

“Karadeniz Ereğli Belediyesi olarak önemli tesisler yapıyoruz. Bu tesisler  için bir açılış programı tertiplesek her bir açılış için parti genel başkanları bile gelebilir. Biz buna rağmen mütevazı davranıyoruz. Yaptığımız işler az iş değil. İnanın bana, belediye binasına taşınmak bile zor. Herkesi memnun edemiyorsunuz. Kentte her eve su geliyor mu? Geliyor. Her mahallede temizlik yapılıyor mu? Yapılıyor. Belediye’nin temel hizmetleri vatandaşa geliyor. Bizim dönemimizde ise sosyal belediyecilik adına yapılan işler çok arttı. İlk defa engelli vatandaşlarımız için etkinlikler düzenledik. Tüm bayram kutlamalarımız bile mükemmel oldu. Göreceksiniz bu tür etkinlikler bundan sonra daha da mükemmel olacak. 

Bundan sonra her hafta ilçemizin sivil toplum kuruluşlarıyla toplantılar yapacağım. Karadeniz Ereğli Ticaret ve Sanayi Odası ile sürekli görüşeceğim. Belki de her hafta. Esnaf Kredi ve Kefalet Kooperatifi ile istişare halinde olacağım. Karadeniz Ereğli’nin yarınlarının daha güzel olabilmesi için ilk olarak aynı sesi çıkartmamız lazım. Bu kentte ortak ses çıkmadığı için Ereğli sürekli kaybediyor.” 

Vatandaş ne diyor?

Seçmenin oylarıyla Zonguldak ve Karadeniz Ereğli’yi 4 yıl boyunca Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil edecek milletvekilleri ve kentin belediye başkanının düşüncelerini aldıktan sonra, toplumun farklı kesimlerinden okurlarımıza da aynı soruyu sorduk ve “Karadeniz Ereğli nereye gidiyor?”, sorusuna kendi bakış açılarıyla yanıt vermelerini istedik. Kimi siyasi arenada, kimi iktisat alanında mücadele eden, kimi emekli kimi esnaf kimi işçi kimi işadamı olan bu değerli okurlarımızın düşünceleri de şöyle:

Ali DELİAK 
ÖDP Zonguldak İl Başkanı
Mali Müşavir

“Karadeniz Ereğli yerinde duruyor ama rant peşinde kenti bitirdiler. Şimdi de dibini kazıyorlar. Bizler de seyrediyoruz. Kimler mi Ereğli 'nin sırtından kazananlar? Kentteki tüm yöneticiler başta olmak üzere Erdemir, TTK, Belediye Başkanları, Parlamento'da temsil edilen partilerin yerelden mevcut ve önceki yöneticileri... Tabii ki bunlara karşı sesini yeterince yükseltmeyen bizler de sorumluyuz.”

Alev AKSU 
Vatan Partisi 
Karadeniz Ereğli İlçe Başkanı

“Ülkemizin iç ve dış cephede teröre karşı yürüttüğü mücadele, vatanımızın bütünlüğü, bağımsızlık ve barış için… Milletimiz ve siyasi partiler de aynı görüşte, yani vatanın bütünlüğü görüşünde birleşmeli ve mücadele etmelidir. Aksi durumda Türkiye bir bataklığa saplanacak ve Karadeniz Ereğli de Türkiye ile birlikte o bataklığa gömülecektir. Bu yüzden sorunlara yerelde değil genelde bakmalıyız.”
 

Arslan KELEŞ 
Eski Kdz. Ereğli Bld. Bşk.
İşadamı

“Karadeniz Ereğli’nin geleceğinin nasıl şekilleneceğini bugünden görebilmek için öncelikle yeni hükümetin kurulup kurulamayacağını görmemiz gerekiyor. Hükümet kurulur milletvekilleri çalışmaya başlayabilirse o zaman ilçe için neler yapılması gerektiği konusunda net fikirler ortaya konulabilir. Erken Genel Seçim gibi unsurlar devreye girer ve ülke genelinde bir istikrarsızlık hasıl olursa bu durumdan Karadeniz Ereğli’nin de olumsuz etkilenmesi kaçınılmaz olacaktır.”

Recep ERDOĞAN 
Doktor

“Karadeniz Ereğli’nin iyiye gittiği söylenemez; ama halkımız bu gidişten memnun. Yapacak, diyecek bir şey yok.”
 
 

Ayhan YAVUZ
Karadeniz Ereğli Kent Konseyi
Kültür Sanat Kolu Grup Başkanı

“Ereğli şirin, güzel, iş istihdamı bir zamanlar verimli bir bölge idi. İnsanları samimi, birbirlerine saygı, sevgi duyan bir toplum idik. Paylaşımı seven, konuşulanı dinleyen, bilmedik konulara burun sokmayan, dinleyen, soran insanlar vardı bu kentte. Büyükler küçükler, sevgi ile büyüyen çocuklar, kapılara kilit vurulmadan oturulan evler vardı. Siyaset zamanı temiz mücadele, seçim sonrası genelde muhabbet vardı. Yolda, sokakta gidip gelirken karşılaştığımız kişilerle tanışmamış olsak bile bir selamlaşma vardı bu güzel Ereğli’mizde. İş arayana iş, aş arayana aş ulaştırmak, acısı olanın acısını paylaşmak vardı... Peki ne oldu da bu saydıklarımız ortadan kalktı veya bir kısım azalmalar oldu. Komşuluğun en üst düzeyde yaşandığı ilçemizde neler neden değişti? Nereye gidiyor bu güzellikler? Kimler neden birbirinden kaçar oldu?  
İnsanlarımız mutluluğu unuttu. İş yerleri kapanıyor veya yeni açılan iş alanları, imkanı olsa bile, neden açılmıyor veya açılmaları engelleniyor? Erdemir, TTK artık nüfusa yetmiyor. Kuruluşlar, işçi istihdam edemez durumda. İş yapmış görünen bir kısım kişi ve kuruluşlar tüketime dönük, üretimden uzak iş alanlarını tercih ediyor. Kapitalizme herkes esir olmuş; paradan ve kendi menfaatimizden, makamdan başka hiçbir şey düşünmeyen bir toplum olmuşuz. Adeta hepimiz gören kör, duyan sağır gibiyiz. Üstümüze ölü toprağı atılmış. Hani Karadeniz Ereğli’yi sevenler, hani zenginlerimiz, hani açılmasını beklediğimiz tersanelerimiz, iş yerlerimiz ve hani bu bölgenin genç işsizleri? Parçalanmış aileler, toprağı evleri terk edilmiş olanlar ve onların sahipleri nerde? Kendi menfaati dışında hiçbir şeyi düşünmeyenler! Sizlere sesleniyorum! Şimdi durumunuz iyi olabilir, çocuklarınız yarınlarınız için ne yapıyorsunuz? Yarın onlar da buraları terk edecekler. O zaman ne olacak? Doğanın gerçeği bizler mezara, çocuklarımız iş için uzaklara gidecek. Çok ama çok acı. Mezarlarımızda ziyarete gelecek evlatlarımızı, yakınlarımızı çok bekleriz; ama iş işten geçmiş olacak. 

Necati GÜNAY 
Ereğli Gazeteciler
Derneği Başkanı

“Biz Zonguldak ve Ereğli’yi 7 Haziran’da beş milletvekiline emanet ettik. Ancak şu ana kadar hükümet kurulamaması ülke yönetiminde bir boşluk yarattı. Bugün için çözülmesi şart olan birçok sorunumuz olduğu bir gerçek. Ekonomik açıdan pek iyi bir kent konumunda değiliz. Yarınlarda ne olur, birlikte göreceğiz. Yerel yönetimi de pek başarılı bulduğumu söyleyemem. Açıkçası kentimiz Halil Posbıyık’ı ve onun başkanlığını mumla arar oldu.”

(Herkül Dergisinin Ağustos sayısından alınmıştır.)